|
Južno od Svilajnca, u ataru sela Gložane, na samoj desnoj obali Velike Morave naspram varoši Lapovo, uglavljen je između brda Oglavak i Gradac srednjevekovni manastir Bukovica, u prošlom veku nazvan Miljkov manastir ili kraće Miljkovo. Još uvek se jedna manastirska livada zove Bukovica, što ukazuje na bogatstvo bukovih šuma na ovom prostoru. Prilaz manastiru moguć je čamcem preko Morave ili putem preko Gložana. Blizina Morave je blagotvorna za plodnost manastirskog zemljišta, ali kobna u vreme velikih kiša i poplava. Sadašnje ime manastir je dobio po dvojici imenjaka - Miljku Tomiću, trgovcu iz Gložana, koji je manastir obnovio krajem XVIII veka, i Miljku Ristiću, svešteniku iz Gložana koji se zamonašio i živeo u ovom manastiru. Da manastir dobije ime po svom osnivaču ili obnovitelju, nije ništa neobično. U poveljama srpskih srednjevekovnih vladara, mnogo je takvih primera: Rajkova crkva, Koraćeva crkva (negde: Koraćevića crkva), crkva braće Runović, Ilijina crkva, ili još direktnije: manastir Stevanac, Jakovac i sl.
Ne znamo osnivača manastira, niti vreme njegove izgradnje. Obzirom da je u vremenu turskog ropstva obnavljan, zaključujemo da je izgrađen pre dolaska Turaka, jer su Turci dozvoljavali samo obnavljanje postojećih crkava a nikako podizanje sasvim novih. Iz vremena srednjevekovne srpske države nije nam ništa poznato o ovom manastiru. Najverovatnije je izgrađen pred pad samostalne srpske države. U izvorima iz vremena turskog ropstva postoje nejasnoće jer dolazi do mešanja ovog i drugih manastira u ovom ataru. Po prvom turskom popisu braničevske oblasti, izvršenom 1467. godine, manastir je bio živ, a deceniju kasnije u njemu živi četiri monaha. Početkom XVI veka manastirsko imanje je sejalište sela Dobrševa, koje danas ne postoji ali čiji se naziv sačuvao u jednom potesu, odnosno mahali sela Gložana. Pominje se i u austrijskom popisu iz 1718. godine. Sve ostalo možemo samo da naslućujemo. Najverovatnije da je stradao u drugoj seobi Srba 1740. godine pod patrijarhom Arsenijem IV. Krajem istog veka, u vreme Kočine krajine, obnavlja ga na starim temeljima pomenuti Miljko Tomić, koji je u manastirskoj porti i sahranjen. Ova obnova je svakako bila skromna. Crkva je zidana kamenom, sa pripratom od drveta, i pokrivena šindrom.
U vreme Prvog srpskog ustanka manastir nije imao monaha, već je brigu vodio paroh iz Crljenca Miljko Ristić, koji se zamonašio i kao jeromonah Melentije postao njegov starešina 1806. godine. Uspeo je da tih godina nabavi jedno zvono iz kontigenta koje je naručio Praviteljstvujušči sovjet za crkve u Srbiji.
Posle Drugog srpskog ustanka u manastir je stiglo nekoliko monaha iz Bosne, među njima i Filimon (Todorović) potonji episkop zvornički.
Knez Miloš uzima zvono i šalje ga u Kragujevac, a potom u Ravanicu. Posle Hatišerifa kojim je dozvoljena sloboda veroispovesti i time upotreba zvona, knez Miloš poklanja 1832. godine Miljkovu 2 zvona. Sadašnja crkva manastira Miljkovo, podignuta je 1853-1856. godine za vreme igumana hadži Pantelejmona. Odzidana je od tvrdog materijala sa kupolom i četvorostranim zvonikom a pokrivena cinkom. Ikonostas je 1866. godine manastiru poklonio sveštenik Radovan iz Medveđe. Crkva je dobila i Živopis osrednje vrednosti. Treba naglasiti da je u ovoj obnovi učestvovao narod ovoga kraja sa obe obale Morave. Manastir je dobio dva konaka - jedan su izgradili vernici iz Svilajnca, a drugi vernici iz Lapova.
Godine 1926. u Miljkov manastir smešteni su ruski monasi koji su emigrirali iz Rusije posle Oktobarske revolucije i ovde ostali sve do 1936. godine, kada su premešteni u Tuman. U tom vremenu na čelu manastira bili su shiarhimandrit Amvrosije (Kurganov) a posle njega iguman Luka (Rodionov). Tih godina su Miljkov manastir posetili mnogi episkopi Ruske zagranične crkve, pa i mitropolit Antonije hrapovicki. Bratstvu manastirskom pripadao je i učeni jeromonah Jovan (Maksimović), potonji episkop šangajski. Jedno vreme je u manastiru bila izložena čudotvorna ikona Majke Božije iz Kurska, neobično poštovana kod Rusa.
Godine 1952. episkop Hrizostom pretvara Miljkovo u ženski manastir što ostaje do danas. Sestre su pokazale veliku ljubav i požrtvovanje, uradivši nov živopis u crkvi i podigavši nov konak, koji je osvećen 1968. godine. Sadašnji ikonostas i živopis uradio je 1967. godine monah Naum (Andrić).
Duhovnik: orepodobni jeromonah Nestor (Pandur).
Nastojateljnica: visokoprepodobna igumanija Doroteja (Bojković).
Adresa: 35210 Svilajnac; tel: 035/337-100
|
|